Vanilya Opsiyonların Açıklaması

Opsiyon Nedir?

Vanilya opsiyonlar, yatırımcılara belli bir finans enstrümanını, belli bir fiyattan alma ya da satma ve belli bir süre boyunca elinde tutma olanağı veren sözleşmelerdir. Vanilya opsiyonlara yatırım yaparken, yatırımcının hem enstrümanı hem de yatırım miktarını belirleme olanağının olmasının yanı sıra, hangi fiyattan ne zamana kadar elinde tutacağını belirleme imkânı da vardır. Opsiyon yatırımları bir günlük, bir haftalık, birkaç aylık hatta bir yıllık olabilir.

Opsiyon yatırımları birçok kişi için gizemli bir olay gibidir. Birçok insan spot yatırımları opsiyonlara tercih edebilir; ancak opsiyonların özünü bir kez anlayan bir yatırımcının bir daha başka bir yatırım çeşidine döndüğüne az rastlanır. Seçeneklerin çokluğu, yatırımın her özelliğini kontrol edebilme olanağı, risk ve getirileri düzgün bir şekilde ayarlama imkânı tüm opsiyonların açık olduğu heyecanlı bir dünyaya yatırımcıları davet eder.

Vanilya Opsiyonlarda Kullanılan Temel Terimler

Vanilya opsiyonları dünyasında kullanılan çeşitli özgün terimler vardır ve opsiyon yatırımları yapmaya karar veren yatırımcının bunları başlamadan önce bilmesi gerekir. İki tür opsiyon bulunur:

• Call (Alış) Opsiyonları: yatırımcıya belli bir enstrümanı belli bir fiyattan alma imkânı verir. Call opsiyonları, genellikle, piyasanın yükseleceğini düşünen yatırımcılar tarafından tercih edilir. Bu yatırımcı türüne boğa yatırımcısı denir.
• Put (Satış) Opsiyonları: yatırımcıya belli bir enstrümanı belli bir fiyattan satma imkânı verir. Put opsiyonları, genellikle, piyasanın düşeceğine inanan yatırımcılar tarafından tercih edilir. Bu yatırımcı türüne ayı yatırımcısı adı verilir.

Bununla birlikte her yatırımcının ister call ister put opsiyon açma olanağı mevcuttur.

Herhangi bir opsiyona sahip olmak için alıcı tarafın, satıcı tarafa prim adı verilen bir ücret ödemesi gerekir. Yatırımcı, alıcı taraf olduğunda primi öderken, opsiyonu satan taraf olduğunda primi alan kişi olur. Opsiyonun priminin belirlenmesinde etkili olan birkaç faktör vardır: bunlardan ilki enstrümanın güncel kuru veya fiyatıdır. Buna ek olarak, opsiyonlar gelecekte gerçekleştirilmek üzere işlem yapılan sözleşmeler olduğu için zaman faktörü de mevcuttur. Opsiyonun gerçekleşeceği tarihe vade dolum tarihi ve alıcının opsiyonu gerçekleştirmek istediği fiyata işlem fiyatı denir. Vade dolum tarihi daha uzun olan opsiyonların primleri, kısa vadeli opsiyonlardan daha yüksektir. Bu açıdan sigortalarla benzerlik gösterir.

Piyasa Volatilitesi

Opsiyon priminin belirlenmesinde rol oynayan bir diğer faktör de dayanak varlığın volatilitesidir. Yüksek volatilite, piyasada geniş kapsamlı bir hareket yaşanabileceği – çoğu zaman işlem fiyatına dahi ulaşmadan önce – ve daha yüksek kâr getirebileceği olarak anlam kazanır ve opsiyonun fiyatının artmasına neden olur. Yatırımcı, herhangi bir yatırım gününde pozisyonunu kapatmayı tercih ederek, ister artan volatilitenin ister piyasanın doğru yönde gitmesinin etkisiyle yükselmiş olan yüksek primden kâr edebilir..

Aşağıdaki tablo, önemli faktörlerden biri yükseldiği takdirde call ve put fiyatları üzerinde nasıl bir etki yaratabileceğini göstermektedir:

Vanilya Opsiyon Yatırımlarıyla İlgili Temel Bilgiler

Put veya call türü bir opsiyon alan yatırımcı, hesabındaki nakit bakiyesi kullanılarak opsiyon primini önceden öder ve potansiyel kazançları sınırsızdır. Gelgelelim, opsiyonun satışını gerçekleştirirken yatırımcı prim kazanır ve nakit bakiyesine eklenir; bu durumda, piyasanın ters yönde hareket etmesi durumunda yatırımcının kayıp potansiyelinin bir sınırı yoktur – bu açıdan spot bir yatırımın kaybeden tarafında olmaya benzer.

Bu riski sınırlamak adına, yatırımcılar, spot yatırımlarda da bulunan zarar durdurma emirlerini kullanabilirler. Buna alternatif olarak, yatırımcı tersi yönde bir pozisyon alarak potansiyel riski tamamen sınırlayabilir.

Opsiyon alırken risk sınırlıdır; kaybedilebilecek olan maksimum rakam prim miktarıyla sınırlıdır. Ancak mükemmel kâr elde etme fırsatları yaratan opsiyon satışı yapılıyorsa, yatırımcı adeta bir sigorta şirketi gibi hareket eder ve pozisyonda başka birisine koruma sağlıyor olur. Prim alınır ve eğer piyasa tahmin edilen yönde hareket ederse yatırımcı o riski alarak elde ettiği kârın hepsine sahip olur. Tersi yönde giderse, normal bir spot yatırımın terse kalan tarafında olmaktan pek bir farkı yoktur.

Her halükârda, yatırımcının aldığı riskin bir sınırı yoktur ancak pozisyondan çıkış yapabilir (örn. zarar durdurma emirleriyle), ama opsiyonlar sayesinde yatırımcı primi kazanmış olacaktır ki bu da opsiyonların, spot yatırımlarla kıyaslandığında yatırımcılara sunduğu benzersiz bir avantajdır.

Adım Adım Vanilya Opsiyon Yatırımları

1. Opsiyon yatırımlarının ilk adımı, seçilen enstrüman için piyasa görüşünü belirlemektir. Eğer yatırımcı belli bir enstrümanın değer kazanacağını düşünüyorsa, bunu yansıtabileceği üç farklı yöntem bulunur. Birincisi, enstrümanın örneğin spot yatırımla doğrudan alışını gerçekleştirmek.
2. İkincisi, bir call opsiyonu satın almak. Bu stratejiyi kullanan yatırımcının riski, önceden ödenen prim miktarıyla sınırlıdır. Yatırımcı istediği zaman bu pozisyonu satabilir ve boğasal bir kullanmanın en güvenli yolu budur.
3. Üçüncüsü ise, elbette, bir put opsiyonu satmaktır. Eğer enstrümanın fiyatı vade dolum tarihindeki işlem fiyatından yüksekse herhangi bir değeri olmayacaktır, ancak yatırımcı baştan aldığı primin tamamına sahip olur.

Opsiyon Yatırımı Örnekleri

Senaryo: EUR/USD paritesinin güncel kuru 1.1000 olsun. Yatırımcı bir hafta içerisinde bu kurun yükseleceğini düşünüyor.

Spot Yatırım: Bu senaryo için ilk adımı kullanan yatırımcı, herhangi bir platformda mevcut spread oranlarıyla 10,000 değerinde bir spot pozisyon açacaktır. Eğer EUR/USD kuru yükselirse yatırımcı anında kâr eder.

Call Opsiyonu Almak: İkinci strateji kullanılırsa, yatırımcı, bir haftalık vade dolum tarihiyle, örneğin 1.1020 işlem fiyatından bir call opsiyonu alır. Alım gerçekleşirken, yatırım platformunda gösterilen primi öder (örn. 0.0050 veya 50 pip). Eğer vade dolum tarihi geldiğinde EUR/USD paritesi işlem fiyatından yüksekse, işlem fiyatı ile güncel EUR/USD kuru arasındaki farkı kazanacaktır. İşlem fiyatı artı en başta ödediği prim kadar kâr sağlarsa başa baş olacaktır. Bununla birlikte, yaşanan volatilitede bir artış olması veya EUR/USD kurunun yükselmesi halinde vade dolum tarihinden önceki herhangi bir anda da kazanç elde edebilir. Fiyat ne kadar yükselirse, o kadar kazanç sağlar.

Örneğin, vade dolum tarihi geldiğinde paritenin kuru 1.1100 seviyesindeyse, opsiyonu 0.0080 veya 80 pip “asli değerli” (kârda) olacaktır ve net kazancı 80 pip eksi başta ödediği 50 pip prim olarak belirlenecektir. Öte yandan, spot yatırım vade dolum tarihinde işlem fiyatının altındaysa, yaşayacağı zarar sadece başta ödediği 50 pip olacaktır ve daha fazla kaybetmeyecektir.

Put Opsiyonu Satmak: Üçüncü stratejinin kullanılması halinde, yatırımcı put opsiyonunun satışını gerçekleştirecektir. Yani satıcı konumunda olacak ve primi doğrudan hesabına alacaktır. Gelgelelim, opsiyon satışı gerçekleştirdiğinde piyasa hakkında yanlış görüşe sahip olma gibi bir riski mevcuttur; dolayısıyla işlem fiyatını dikkatle seçmelidir. EUR/USD paritesinin vade dolum zamanı geldiğinde bu seviyenin altında olmayacağından emin olmalıdır.

Bir başka deyişle, EUR/USD paritesini işlem fiyatından satın alabilecek konumda olmalıdır; çünkü spot yatırım daha düşük seviyeden tamamlanırsa, satıcı EUR/USD’yi işlem fiyatından “put” yapabilir. Bu riski göze alarak, opsiyonu satan kişi primi pozisyon açılışında alır. Spot kuru işlem fiyatından yüksek olursa primi kendisinde kalır. Başka bir put opsiyonu açmak ve ilk yatırımdan kazancını katlamak konusunda serbest olur.

İki opsiyon yatırımı örneğinde de prim miktarı piyasa tarafından belirlenir ve AvaOptions yatırım platformunda işlem yapılacağı zaman gösterilir. İşlem fiyatı üzerinden hesaplanan kâr ve zararlar, vade dolum zamanı geldiğinde dayanak varlığın fiyatına bakarak belirlenir.

Opsiyon Yatırımları Neden Yapılmalı?

Risk Yönetimi

En nihayetinde güvenli bir yatırım aracı olarak nitelendirilmektedir. Özellikle opsiyon alıcıları açısından, dayanak varlığa yatırım yapmaktan çok daha az risk içerir. Satıcı açısından ise büyük riskleri olduğu doğrudur, ancak bu riskler yine de spot yatırımda yanlış tahminde bulunmaktan daha azdır. Bunun sebeplerinden biri de satıcı tarafın işlem fiyatını kendi risk toleransına uygun olarak belirleyebiliyor ve aldığı risk doğrultusunda prim kazanabiliyor olmasıdır. Opsiyon yatırımları yapmak için yatırımcının öncelikle zaman ayırarak ürünü iyice tanıması önemlidir.

Piyasalarla İlgili Tüm Düşüncelerinizi Kullanın

Opsiyon yatırımları yapmanın en eşsiz avantajlarından biri de piyasalarla ilgili hemen her düşüncenizi hayata geçirebiliyor olmanızdır. Uzun ve kısa call ve put opsiyonlarını ve uzun veya kısa spot pozisyonları istediğiniz şekilde hayata geçirebilirsiniz. Yatırımcı USD/JPY konusunda ayısal bir yaklaşıma sahip ama emin değil mi? Hedef vade dolum tarihiyle bir put opsiyonu alıp, arkasına yaslanabilir. USD/JPY paritesi ertesi gün yükselsin veya düşsün, vade dolum tarihine kadar pozisyonu güvende olacaktır. Haklı çıkar ve spot kuru işlem fiyatından en az prim değeri kadar düşükse, kazancını alır.

Çok Sayıda Strateji:

Tüm enstrümanlarda olduğu gibi opsiyon yatırımlarının da kendine özgü riskleri ve potansiyel kayıpları vardır. Gelgelelim, spot yatırımlar ile opsiyon yatırımları arasında büyük bir fark vardır. Spot yatırımda, yatırımcı sadece piyasa yönü üzerine, yükselir mi yoksa düşer mi şeklinde tahminde bulunabilir. Opsiyon yatırımı yaparken ise başka birçok faktörü göz önünde bulundurarak bir strateji belirleyebilir: güncel fiyat ile işlem fiyatı arasındaki fark, süre, piyasa trendleri, risk toleransı ve daha birçoğu. Bu sayede portföyü üzerinde daha fazla kontrole sahiptir ve manevra yapabilecek alanı daha geniştir.

Eğitim Merkezi

Opsiyonlar, nasıl çalıştığını anlamak için biraz vakit ayırabilen her yatırımcı için harika bir araçtır. AvaTrade doğrudan yatırım platformundan ulaşabileceğiniz kapsamlı bir eğitim bölümüne sahiptir.

Sayısız Yatırım Seçeneği

Deneyimli ve agresif yatırımcılar için opsiyonlar sonsuz seçenek sunabilir. Yeni başlayanlar veya daha tedbirli yatırımcılar ise opsiyon satın alma ve opsiyon spread’leri gibi uzun opsiyonlar sayesinde piyasalara daha sınırlı risklerle girebilirler. AvaOptions platformunda sunulan ürün ve araçları doğru bir şekilde kullanarak bu esneklik sayesinde kâr edebileceğiniz daha fazla fırsat yaratabilirsiniz.

AvaTrade’de Vanilya Opsiyonlar

AvaOptions, opsiyon yatırımları konusunda lider platform olmasının yanında yatırımcılar göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır. Platforma gömülü olan birbirinden farklı çok sayıda aracı kullanarak, her adımda destek ve kılavuz bulabilirsiniz. Dahası, platformu anlamak ve kullanmak çok kolaydır. Bu, diğer birçok unsurla birlikte, ekranı ve araçları kendi istediğiniz yönde şekillendirebilmeniz ve kendiniz için en uygun olan platformu ortaya çıkarabilmenize olanak verilerek sağlanır.

AvaTrade’de gerçek opsiyonlara gerçek bir brokerla yatırım yapabilirsiniz!